कलादिग्दर्शनाच्या क्षेत्रातील एक चमकता तारा – संदीप इनामके

पार्श्वभूमी
संदीप इनामके हे एक प्रतिष्ठित मराठी कलादिग्दर्शक आहेत. त्यांचा जन्म एका शेतकरी कुटुंबात झाला. त्यांच्या आजोबांनी शेती आणि स्वातंत्र्यसैनिक म्हणून कार्य केले. सासवड पुरंदर हे त्यांचं गाव असून, तिथल्या निसर्गरम्य स्थळांनी त्यांच्यात चित्रकलेची आवड निर्माण केली. २००३ साली त्यांना ‘संत एकनाथ’ शॉर्ट फिल्मच्या माध्यमातून पहिल्यांदा कलादिग्दर्शनात संधी मिळाली.

सुरुवातीची वर्षे
संदीप इनामके यांनी अनेक संतपट आणि मालिका बनवल्या, जसे की ‘मुक्ताई’ आणि ‘सखा पांडुरंग’. त्यांनी २००४ साली ‘मुरली’ चित्रपटात कलादिग्दर्शक सहाय्यक म्हणून काम केलं आणि त्याच वेळी अभिनव कॉलेजमध्ये ‘डिप्लोमा इन पेंटिंग’साठी प्रवेश घेतला. त्यानंतर त्यांनी अनेक चित्रपटांमध्ये सहाय्यक कलादिग्दर्शक म्हणून काम केलं.

पहिला मराठी चित्रपट
संदीप इनामके यांना २००८ साली ‘मोस्ट वॉन्टेड’ या मराठी चित्रपटासाठी कलादिग्दर्शक म्हणून पहिली मोठी संधी मिळाली. त्यानंतर त्यांच्या कामामुळे त्यांची ओळख निर्माण झाली. त्यांच्या ‘ख्वाडा’ चित्रपटासाठी त्यांना राष्ट्रीय पुरस्कार मिळाला.

महत्त्वाचे प्रकल्प
संदीप इनामके यांचे अनेक महत्त्वाचे प्रकल्प आहेत, ज्यामध्ये ‘डंका हरिनामाचा’, खालती डोकं वरती पाय, अति केलं मातीत गेलं, पुन्हा गोंधळ पुन्हा मुजरा, योद्धा, जागरण, थापाड्या, मी पण सचिन, 66 सदाशिव, आटपाडी नाईट्स, फकाट, सत्यशोधक, कालचक्र, फकीरा यांसारखे सिनेमे केले. २०१५ साली ‘ख्वाडा’ चित्रपटासाठी त्यांना राष्ट्रीय पुरस्कार मिळाला. ‘डंका हरिनामाचा’ चित्रपट करताना त्यांना विशेष आनंद झाला, कारण त्यावर त्यांनी आपल्या डिप्लोमा प्रोजेक्टमध्ये काम केले होते. ‘आटपाडी नाईटस’ हा चित्रपटही त्यांच्या मनाला भावला होता.

कलादिग्दर्शनाचे महत्त्व
संदीप इनामके यांचे म्हणणे आहे की, कलादिग्दर्शन म्हणजे एखाद्या विषयाला अनुसरून तो खोटा जरी असला तरी खर वाटणारा सेटअप निर्माण करणे. त्यांनी ‘ख्वाडा’ सारख्या सिनेमासाठी मेंढपाळ समाजाच्या जीवनाचे सखोल अभ्यास केले. त्यांचे म्हणणे आहे की, कला दिग्दर्शकाला त्या काळाचा सखोल अभ्यास करावा लागतो.

मराठी आणि हिंदी चित्रपटांची तुलना
संदीप इनामके यांच्या मते, मराठी चित्रपट मर्यादित बजेटमध्ये तयार केले जातात, तर हिंदी चित्रपटांचा कॅनव्हास खूप मोठा असतो. मराठी चित्रपटांमध्ये बजेट कमी असल्यामुळे अनेक वेळा कॉम्प्रोमाइज करावे लागते.

चुनौतियां आणि व्यवस्थापन कौशल्ये
कलादिग्दर्शनात अनेक वेळा अडचणी येतात, जसे की, प्रत्यक्षात सेटअप बदलावा लागतो किंवा अचानक आलेल्या समस्यांमध्ये त्वरित व्यवस्थापन करावं लागतं. त्यासाठी मॅनेजमेंट स्किल्सची गरज असते.

प्रेरणा
संदीप इनामके यांना नितीन चंद्रकांत देसाई यांच्या कामातून खूप प्रेरणा मिळते. त्यांच्या मते, एक कलादिग्दर्शकाला अनेक गोष्टींचा अंदाज असला पाहिजे, जसे की, कलर कॉम्बिनेशन, अँगल्स, आणि पिरियॉडिकल टोन.

भविष्याची अपेक्षा
संदीप इनामके यांची अपेक्षा आहे की, त्यांना अजून चांगले प्रॉडक्शन हाऊस, दिग्दर्शक, आणि निर्माते मिळावेत. त्यांना महेश कोठारे आणि सचिन पिळगावकर यांच्यासोबत काम करायचं आहे. त्यांना मराठीमध्ये ‘कांतारा’ सारखा सिनेमा करायचा आहे.

स्टुडिओ आणि प्रोडक्शन हाऊस
संदीप इनामके यांनी ‘संदीप इनाम के स्टुडिओ’ कलादिग्दर्शनासाठी आणि ‘नवदीप कला मंदिर’ फिल्म प्रॉपर्टी हाऊस तयार केले आहेत. त्यांच्या स्टुडिओमध्ये मोठे इव्हेंट्स आणि गणेशोत्सव, नवरात्र उत्सवांचे कामही केले जाते.

आगामी प्रकल्प
संदीप इनामके यांच्या आगामी प्रकल्पांमध्ये ‘छुमंतर’, ‘ग्लोबल आडगाव’, आणि ‘दांग दिंग’ हे सिनेमे आहेत. त्यांच्या मनात ‘कांतारा’ सारखा मराठी सिनेमा करण्याची इच्छा आहे.

कलादिग्दर्शनात तंत्रज्ञानाचा वापर
नितीन चंद्रकांत देसाई यांच्या कार्यप्रणालीने प्रेरित होऊन संदीप इनामके यांनी व्हीएफएक्स, ग्राफिक्स, आणि स्पेशल इफेक्ट्सचा वापर करून कला दिग्दर्शनात नवीन तंत्रज्ञानाचा वापर केला आहे.

संदीप इनामके यांनी मराठी कलादिग्दर्शनाच्या क्षेत्रात आपल्या मेहनतीने आणि कलेच्या आवडीनं स्वत:चं स्थान निर्माण केलं आहे. त्यांच्या आगामी प्रकल्पांना आणि त्यांच्या यशस्वी भविष्यासाठी शुभेच्छा!

Author : Ketki Lembhe, Pranali Patil.